عوامل خاکی مؤثر بر پراکنش گونه های گیاهی در شدت های مختلف چرا در مراتع خرابه‌سنجی ارومیه

بررسی تغییرات کمی و کیفی پوشش گیاهی و خاک در طول گرادیان چرایی دام به منظور شناخت تغییرات پسرونده در وضعیت پوشش گیاهی و خاک و به تبع آن اصلاح شیوه مدیریت مرتع، امری ضروری است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی فاکتور­های خاکی موثر بر پراکنش پوشش گیاهی در شدت­های مختلف چرا در مراتع خرابه سنجی ارومیه صورت گرفت. نمونه برداری در خرداد ماه 1390 به روش تصادفی- سیستماتیک در سه منطقه با شدت­های چرایی کم، متوسط و زیاد صورت گرفت. بدین منظور در هر منطقه، 6 ترانسکت 100 متری و در طول هر ترانسکت 10 پلات یک متر­ مربعی مستقر گردید. همچنین گونه­های موجود در هر پلات شناسائی و درصد پوشش گیاهی، تراکم و فراوانی هر یک از گونه­ها ثبت گردید. همچنین در داخل هر پلات از عمق 30-0 سانتیمتری سطح خاک، نمونه­های خاک برداشت شد و وزن مخصوص ظاهری، درصد رطوبت نسبی، EC، pH، ماده آلی، کربن، نیتروژن، مواده آلی ذره­ای و بافت خاک اندازه­گیری شد. به منظور تعیین روابط بین عوامل خاکی با پراکنش پوشش گیاهی، از تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره (رج بندی) استفاده شد. رج­بندی جوامع گیاهی با توجه به خصوصیات خاکی به روش آنالیز تطبیقی متعارفی (DCA، RDA، CCA) صورت گرفت. نتایج رج بندی نشان داد که فاکتور نیتروژن در هر سه شدت چرایی، مهم­ترین عامل تاثیرگذار بر پراکنش گونه­ای بود. همچنین در شدت چرایی کم، رطوبت نسبی؛ در شدت چرایی متوسط، وزن مخصوص ظاهری و نیتروژن ذره­ای و در منطقه با شدت چرایی زیاد، نیتروژن ذره­ای و کربن ذره­ای به عنوان مهم ترین فاکتور­های تاثیر­گذار بر پراکنش پوشش گیاهی شناخته شد.